Faik Yeni
Faik Yeni
Faik Yeni
Faik Yeni

Göreme Vadisi, İç Anadolu Bölgesi’nde doğal, tarihsel ve arkeolojik zenginlikleriyle ünlü yöredir. Nevşehir kentinin 12 km kadar doğusunda yer alır.


Yüzey şekillerini aşınma sonucunda biçim alan peribacaları oluşturur. Vadideki arazi yapısını Erciyes Dağının uzun jeolojik çağlar boyunca süren volkanik etkinliği belirlemiştir. Bunun sonucunda oluşan tüf tabakasının yöredeki kalınlığı 100 metreye ulaşır; tüflerin üstünde bazalt ve andezitler vardır. Arazide oluşan çatlaklar çevresinde zamanla ısınma-soğuma, donma-çözülme, yağış ve rüzgâr gibi etkiler altında yumuşak tüfler ile sert bazalt bloklarının farklı aşınıma uğraması, peribacalarının biçimlenmesine yol açmıştır.


Nevşehir’in 12 km doğusunda yer alan antik Kapadokya yerleşmelerinden Korama’nın adı zamanla Göreme’ye dönüştü. 7. yüzyıl başlarında Bizans ile Sasaniler arasındaki çatışmalardan ve Arap akınlarından kaçan bir grup Hıristiyan buraya yerleşti. 8. ve 9. yüzyıllarda Bizans’ta İkonoklazm’ın (Tasvir Kırıcılık) güçlenmesi, yöreye sığınanların sayısını artırdı. Hıristiyan halk ve din adamları kolay oyulabilen tüflü arazi ile peribacalarında çok sayıda manastır, kilise ve konut yaptılar. Bazı kaynaklara göre o dönemde vadide irili ufaklı 360 kilise kuruldu.


Tapınakların duvar ve tavanları Kitabı Mukaddes’ten alınmış fresklerle süslüdür. İkonoklazm dönemine ait bezemeler ise çoğunlukla geometrik şekiller, üzüm, balık, horoz gibi figürlerdir. 9. yüzyıl ortalarında İkonoklazm’ın yenik düşmesinden ve Arap saldırılarının dinmesinden sonra, kıyım döneminden kalma fresklerin üstüne başka süslemeler yapıldı. Türkmenlerin gelip yerleşmesinin ardından Bizans’la ilişkisi kesilen yörede Kapadokya resim sanatının geleneksel özellikleri unutuldu. Oldukça kapalı nitelikteki vadide yaşayan Ortodoks halk zamanla Türkçe konuşmaya başladı. Türkçe konuşup Yunan harfleriyle yazan yerli halk Lozan Antlaşması hükümleri uyarınca Yunanlı sayılarak Yunanistan’a gitmek zorunda bırakıldı.


Geniş bir turizm potansiyeli bulunan Göreme Vadisindeki başlıca yerleşmeler Nevşehir Merkez ilçeye bağlı Göreme ve Üçhisar (Uchisar), Ürgüp ilçesine bağlı Ortahisar, Avanos ilçesine bağlı Çavuşin köyleri ve Ürgüp kentidir. Vadi, yılın her mevsiminde yabancı turistlerin ilgisini çeker. Modern konaklama tesislerinin ve yeterli ulaşım olanaklarının bulunduğu vadide Göreme köyünün hemen doğusunda, tarihsel yapıların yoğunlaştığı kesimde Göreme Açık Hava Müzesi kurulmuştur. Müzeyle birlikte geniş bir alan 1986da Göreme Tarihi Milli Parkı adıyla korumaya alınmıştır. Vadide en önemli tarımsal etkinlik bağcılıktır. Ayrıca yörenin tüflü arazisinde kolaylıkla açılan oyuklar, özellikle turunçgillerin depolanmasında kullanılır. Daha çok limon depolandığı için “limonluk” adı verilen bu oyuklara beyaz peynir, patates ve elma da konur. Depolardaki nem oranı ürünlerin bozulmadan korunacağı düzeydedir ve sıcaklık yıl boyunca 8°C-11°C arasında kalır.

 



Druckversion | Sitemap
© FaikYeni